سوله، یک سازه عمرانی است که کاربرد بسیار فراوانی در بخش صنعت و عمران در نقاط مختلف دنیا دارد. در کشور ایران نیز به ویژه در سال‌های اخیر، ساخت و استفاده از این سازه اهمیت و رواج فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است، اما نکته‌ای که قبل از اقدام به ساخت باید مورد توجه واقع شود، برآورد هزینه ساخت سوله است. به همین دلیل، ما در این مقاله قصد داریم مطالبی را در این خصوص برای شما خوانندگان گرامی تشریح نماییم. لطفا با ما همراه باشید.
سوله چیست و چه کاربردی دارد؟
به سازه‌هایی از جنس فلز که بر اساس محاسبات فنی دقیق، با سقف شیب‌دار و در شکل‌های متنوع ساخته می‌شود، سوله می‌گویند.
سوله‌ها به طور معمول، روش‌های ساخت مقرون به صرفه‌ای دارند. کاربردهای سوله بسیار متنوع است و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال استفاده از سوله در کارخانه‌ها، ساختمان‌های کشاورزی، مرغداری و دامداری‌ها، سالن‌های ورزشی، پارکینگ‌ها، تعمیرگاه‌ها، فروشگاه‌ها و آشیانه هواپیماها رواج زیادی دارد.
قوانین حاکم بر ساخت سوله
بر اساس آیین‌نامه‌های سازمان نظام مهندسی کشور، ساخت سوله نیاز به بررسی دقیق شرایط جغرافیایی منطقه مورد نظر داشته و لازم است تا بر طبق آن شرایط، سوله به محکم‌ترین شکل ممکن ساخته شود. این قانون به این دلیل است که با وقوع احتمالی عوامل طبیعی و ورود آسیب به سازه، میزان خسارت وارد شده به کمترین حد خود برسد. اجرای این قانون به معنای استفاده از فولاد بیشتر و در نهایت هزینه اجرای بالاتر است.
تعرفه ساخت سوله در سال 1402
ساخت سوله به عنوان یک پروژه ساختمانی بستگی به عوامل مختلفی مانند ابعاد، مواد ساخت، نوع کاربری و محل قرار گیری دارد. علاوه بر این، در سال 1402 ممکن است قیمت‌های متریال‌های مورد استفاده در آن زمان متفاوت و متغیرباشند. به همین دلیل، بهتر است به مهندسان سازه و معماران متخصص تیم سبک کاران مراجعه نموده و از آن‌ها درباره تعرفه ساخت سوله در سال 1402 استعلام بگیرید.
عوامل موثر در هزینه ساخت سوله
به طور قطع، عوامل متعددی در بالا و پایین بردن هزینه ساخت یک سوله تاثیرگذار خواهند بود. ما در این قسمت مهم‌ترین آن‌ها را معرفی کرده و توضیح می‌دهیم.
محل دایر کردن سوله
مکانی که قرار است سوله در آن‌جا احداث گردد، یکی از مهم‌ترین عوامل در مقدار هزینه ساخت سوله خواهد بود. از نظر نوع خاک، در صورتی که جنس و تراکم خاک محل مورد نظر مناسب نباشد، مانند خاک‌های سست که نیاز به مقاوم‌سازی دارند، هزینه ساخت سوله را بالا می‌برد. به علاوه، شرایط آب و هوایی آن منطقه نیز بر قیمت ساخت، تاثیرگذار خواهد بود. به عنوان مثال اگر منطقه، مستعد وزش بادهای شدید بوده و دیر عین حال وسعت دیوارهای سوله نیز زیاد باشد، هزینه مقاوم‌سازی نیز بر آن افزوده خواهد شد. از دیگر عوامل نیز می‌توان به میزان مسافت بین کارخانه سازنده سوله و محل نصب آن اشاره کرد. هر چقدر این مسافت طولانی‌تر باشد، هزینه اجرای پروژه به مراتب بالاتر خواهد رفت. بنابراین اگر میان دو سوله همه چیز یکسان و شبیه به هم اما هزینه ساختشان کاملا با هم متفاوت است، به احتمال زیاد همین مسافت زیاد، هزینه یکی از آن‌ها را به شدت بالا برده است.
مساحت سوله و وزن آن
این مورد که هر چقدر مساحت سوله بیشتر باشد، هزینه ساخت آن نیز بیشتر می‌شود، امری طبیعی و غیر قابل انکار است. به علاوه از آن‌جایی که هر چقدر دهانه و ارتفاع سوله بیشتر باشد، سازه فشار بیشتری را باید متحمل شود. همین امر بر افزایش فولاد مصرفی و وزن سازه تاثیرگذار بوده و در نهایت هزینه ساخت را نیز افزایش خواهد داد.
نوع کاربری سوله
اینکه سوله برای چه منظوری قرار است مورد استفاده واقع شود، بر قیمت تمام شده ساخت آن موثر خواهد بود. این مورد نیز نشأت گرفته از آن است که مواد و مصالح ساخت آن برای اهداف مختلف، متفاوت خواهد بود. تعیین کردن هدف اصلی کارفرما از ساخت سوله، بسیار مهم است، زیرا همان‌طور که بیان شد در کاربری‌های مختلف، لازم است مصالح متفاوتی به کار گرفته شود و بی اطلاعی سازنده ممکن است در ایجاد هزینه‌های اضافه مانند بازسازی و… تاثیر بگذارد.
نوع مواد و مصالح به کار رفته جهت ساخت سوله
نوع مواد اولیه‌ای که قرار است در ساخت سوله مورد استفاده قرار گیرد، در هزینه‌های ساخت سوله موثر است. اینکه چه موادی به کار گرفته خواهد شد، به سلیقه و خواست کارفرما برمی‌گردد.
طراحی سوله
در حالتی که برای ساخت سوله، از نقشه‌های از پیش طراحی شده استفاده نگردد، کارفرما ملزم به پرداخت هزینه طراحی آن نیز می‌شود. این مورد نیز یکی از دلایلی است که الزام آگاهی سازنده از کاربری سوله را تایید می‌کند.
دسترسی به نیروی انسانی در محل احداث سوله
بحث تامین نیروی انسانی به ویژه در پروژه‌های بزرگ برای برآورد هزینه ساخت سوله، مسأله مهمی است که نباید مورد اغفال قرار گیرد. در صورتی که محل احداث سوله در منطقه‌ای باشد که دسترسی به کارگران ساده و ماهر در آن سخت باشد، هزینه ساخت سوله نیز بالا خواهد رفت.
طراحی سقف سوله
از آن‌جایی که سقف سوله یکی از مهم‌ترین اجزای آن به حساب می‌آید، از مواردی است که بهتر است صرفه‌جویی های معمولی در این قسمت کنار گذاشته شود و در حد امکان از بهترین مواد و مصالح در ساخت آن استفاده گردد.
جرثقیل سقفی
اگرچه جرثقیل‌ها قادر به تامین کلیه مصالح نخواهند بود، اما حداقل می‌توانند پوششی ۷۵ درصدی ایجاد کنند. در نهایت استفاده از وسیله نیز به درخواست کارفرما انجام گرفته و نیاز است تا قبل از تهیه نقشه اصلی ثبت گردد.
طراحی در و پنجره
درهای اصلی، پنجره‌ها، نورگیرها و … از وسایلی هستند که در عین سبکی نیاز به استحکام بالا دارن و همین امر بر قیمت ساخت سوله تاثیر خواهد گذاشت.
تعبیه سیستم تهویه مناسب
تصور کردن یک سوله با هر نوع کاربرد و به ویژه کاربردهای صنعتی بدون وجود تهویه مناسب بسیار سخت است. محیط‌های صنعتی بسیار مستعد به وجود ذرات و غبارهایی هستند که تنفس را سخت می‌کنند، از همین رو ایجاد تهویه مناسب بر نتیجه کار پرسنلی که بعدا در آن‌جا مشغول کار می‌شوند، تاثیرگذار خواهد بود و در مقابل کیفیت بالای دستگاه‌های تهویه نیز هزینه ساخت را افزایش می‌دهند.
برقراری سیستم اطفا حریق
محیط‌های صنعتی که همواره با تجهیزات، ماشین‌آلات صنعتی و همچنین تجهیزات الکتریکی و مواد اشتعال‌زا سر و کار دارند، بسیار مستعد بروز حوادث غیر مترقبه مانند آتش‌سوزی هستند. از همین رو، استقرار سیستم اطفا حریق در این مکان‌ها کاملا ضروری می‌نماید و بالطبع هزینه ساخت را نیز افزایش خواهد داد.
هزینه ساخت سوله سبک
یکی از مقرون به صرفه‌ترین انواع سوله‌ها، سوله سبک و آماده است. دلیل قیمت پایین‌تر این سوله‌ها را می‌توان در مواردی مانند استفاده کمتر از آهن، وزن پایین سوله، سقف شیب‌دار و پیش ساخته بودن آن و انتقال راحت به محل مورد نظر و احداث آن دانست.
قیمت ساخت سوله
قیمت ساخت سوله به عوامل متعددی بستگی دارد. در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنم:
ابعاد سوله:
ابعاد سوله بسیار مهم هستند و بزرگی یا کوچکی آن تأثیر زیادی در قیمت ساخت دارد. سوله‌های بزرگتر به دلیل نیاز به مواد بیشتر و همچنین نیاز به تجهیزات و کارگران بیشتر، هزینه بیشتری را به دنبال دارند.
نوع مواد ساختمانی:
نوع مواد ساختمانی مورد استفاده در ساخت سوله از دیگر عوامل مهمی است که قیمت ساخت را مشخص می‌کند. مثلاً استفاده از مواد ساختمانی با کیفیت و پرمقاومت همچون بتن و فولاد، قیمت بالاتری را به دنبال دارد.
نوع کاربری سوله:
نوع کاربری سوله نیز می‌تواند بر روی قیمت ساخت تأثیر گذار باشد. ساخت سوله‌هایی که برای انبار کالا، کارخانه و یا محل تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیاز به بخش‌های خاصی مانند سیستم گرمایش و سرمایش و آسانسور دارند که به تبع آن قیمت بیشتری دارند.
شرایط زمین:
شرایط زمین مانند نوع خاک و شیب زمین نیز می‌تواند تأثیر گذار باشد. در صورتی که شیب زمین بیشتر باشد، نیاز به کارهای حفاری و استفاده از سنگین‌ترین ماشین‌آلات ساختمانی وجود دارد که می‌تواند هزینه را بیشتر کند.
موقعیت جغرافیایی:
موقعیت جغرافیایی سوله نیز می‌تواند تأثیر گذار باشد. برای مثال، اگر سوله در مناطقی با دسترسی به منابع و مواد اولیه بیشتر و همچنین نیروی کار ماهر و قابل دسترس باشد، قیمت ساخت کمتر خواهد بود. همچنین، فاصله سوله از شهر و مراکز توزیع و انتقال نیز می‌تواند تأثیر گذار باشد.
نوع فعالیت‌های صنعتی:
نوع فعالیت‌های صنعتی که در سوله صورت می‌گیرد نیز می‌تواند بر قیمت ساخت تأثیر بگذارد. برای مثال، اگر سوله برای تولید محصولاتی با نیاز به فضای بزرگ و تجهیزات خاصی همچون ماشین‌آلات بزرگ و یا دستگاه‌های پرهزینه مورد استفاده قرار می‌گیرد، قیمت ساخت آن بالاتر خواهد بود.
شرایط بازار:
شرایط بازار نیز می‌تواند بر قیمت ساخت تأثیر گذار باشد. به عنوان مثال، در صورت کمبود مواد اولیه، قیمت آن‌ها افزایش می‌یابد و این تأثیر مستقیم بر روی قیمت ساخت سوله خواهد داشت.
در کل، قیمت ساخت سوله به عوامل متعددی بستگی دارد و برای تعیین آن، بهتر است به مهندسان و مشاوران معماری و سازه مراجعه کرده و با توجه به نیازهای خود و شرایط محلی، تخمینی از هزینه ساخت بگیرید.
جمع‌بندی و سخن پایانی
سوله و استفاده از آن در مناطق مختلف دنیا و به ویژه ایران، جایگاه ویژه‌ای در میان سازه‌های عمرانی پیدا کرده است. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که تصمیم به احداث سوله برای هدف مورد نظر گرفته‌اید، لازم است قبل از شروع به کار، یکی از مهم‌ترین اصول مربوط به آن، یعنی هزینه ساخت سوله را برآورد نموده و بر اساس آن تصمیم خود را اجرا نمایید. زیرا در صورتی که هزینه‌های ساخت را مدنظر قرار ندهید، با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهید شد و حتی ممکن است در اواسط کار از ادامه کار پشیمان شوید و یا توانایی ادامه دادن نداشته باشید.